🔻روزنامه دنیای اقتصاد
📍 اقتصاد در دوراهی
ظهور نوساناتی در اقتصاد، یکی از نتایج طبیعی بروز ریسک‌های سیاسی است و این موضوع در همه اقتصادها صادق است. اقتصاد ایران نیز پس از اقدام تنبیهی ایران علیه اسرائیل از این موضوع مستثنی نبوده است.
در چنین شرایطی دو سناریو پیش روی اقتصاد است؛ یکی انتظار برای تحولات آتی منطقه و دیگری، تخلیه ریسک‌هایی که به‌وجود‌ آمده است. با این حال، رصد تحولات روز گذشته، حاکی از آمادگی بازارها برای بازگشت بر مدار ثبات و آغاز حاکم شدن آرامش بر فضای اقتصاد است.
در شرایطی که ریسک‌های سیاسی مشاهده می‌شود اولین واکنش طبیعی اقتصاد تجربه کردن نوسانات است. رصد روند شاخص‌های اقتصادی در ایران نیز طی روزهای گذشته این موضوع را تایید می‌کند.

حال به عقیده کارشناسان اقتصاد در دوراهی‌ای قرار دارد که در یک سو نگاه خود را به تحولات منطقه در روزهای آینده دوخته و از سوی دیگر آمادگی خود را برای تخلیه ریسک‌های موجود و بازگشت به مدار آرامش اعلام می‌دارد. رصد وضعیت بازارهای مختلف در روز گذشته و پس از صورت گرفتن اقدام تنبیهی ایران علیه اسرائیل نیز نشان می‌دهد تمایل فعالان بازار به تحقق سناریوی دوم، یعنی حاکم شدن فضایی باثبات بر اقتصاد، بالاست و تحقق این سناریو محتمل‌تر است.

طی هفته‌های گذشته با افزایش ریسک‌های سیاسی در منطقه، بازارهای دارایی نیز نوساناتی را تجربه کردند که ناشی از افزایش نااطمینانی در اقتصاد بود. سوال مهمی که این روزها به میان آمده، این است که اقتصاد در کدام مسیر قدم خواهد گذاشت؟ اولین نکته‌ای که در تحلیل شرایط موجود باید به آن توجه کرد، این است که به طور کلی این یک امر طبیعی است که با بالاگرفتن ریسک‌های ژئوپلیتیک و غیراقتصادی، مسیر اقتصاد دچار اختلالاتی شود و این موضوع در همه کشورها و اقتصادها صادق است.

دلیل این موضوع ارتباط تنگاتنگ اقتصاد و سیاست و همچنین اثری است که اقدامات سیاستگذار می‌تواند بر انتظارات تورمی عموم مردم بگذارد. به این صورت که اگر نااطمینانی‌هایی نسبت به شرایط آینده وجود داشته باشد، این انتظارات افراد را به سمت برخی تصمیم‌گیری‌ها برای حفظ دارایی‌های خود سوق خواهد داد.

در همین رابطه می‌توان به درگیری‌ میان روسیه و اوکراین اشاره کرد که اقتصاد این دو کشور را تحت‌تاثیر خود قرار داد.‌با‌این‌حال باید توجه کرد که اقتصاد ایران نیز از این موضوع مستثنی نبوده و طی روزهای گذشته با انتظار برای واکنش تنبیهی ایران به اقدامات اسرائیل، نااطمینانی‌هایی در اقتصاد رخ داد.

این ریسک‌ها اثر خود را در بازارهای دارایی نیز منعکس کرد به‌طوری‌که نرخ ارز نوساناتی را تجربه کرد و حتی در بازارهای جهانی شاهد افزایش قیمت دارایی‌ها مانند طلای جهانی بودیم. البته باید به این موضوع توجه کرد که کارشناسان اعتقاد دارند که به دلیل اینکه معاملاتی در قیمت‌های ذکر‌شده صورت نمی‌گیرد، نمی‌توان این افزایش قیمت‌ها را چندان مورد توجه قرار داد و بسیاری از این نرخ‌های اعلامی می‌تواند نشانه‌ای از برخی انتظارات زودگذر و هیجانات مقطعی باشد. اما به طور کلی می‌توان گفت بازارها و شاخص‌های اقتصادی طی روزهای گذشته در حالت انتظار قرار داشته و نگاه‌ها به روزهای آینده و تحولات منطقه خواهد بود.

دو سناریو برای اقتصاد ایران
در این دوراهی اقتصادی، یکی از سناریوها این است که با توجه به اقدامات صورت‌گرفته از سوی ایران، تعیین‌تکلیفی در بازارها انجام شود. این نگاه تاکید می‌کند که با گذشت زمان، ریسک‌های احتمالی در بازار تخلیه شده و دائمی نیستند. نکته مهم این است که رصد روند بازارها در روز گذشته نیز این موضوع را تایید می‌کند و به نظر می‌رسد تحقق این سناریو محتمل‌تر است.

برای مثال آغاز روند نزولی قیمت‌ها در بازار ارز پس از اقدام تنبیهی ایران، نشان می‌دهد فعالان اقتصادی حاضر در بازارها نیز تمایل بیشتری به قرار گرفتن اقتصاد در مسیر ثبات و کاهش ناآرامی‌ها دارند. بنابراین باید توجه کرد ریسک‌های غیراقتصادی که به نااطمینانی و نوسانات در بازارهای دارایی دامن می‌زنند، دائمی نبوده و رصد واکنش بازارها نشان از تمایل فعالان به فروکش کردن هیجانات دارد.

🔻روزنامه تعادل
📍 تدبیر بی‌تاثیر بورسی‌ها
بالاخره پیش بینی‌ها درست از آب درآمد و ایران در شب شنبه به اسراییل حمله کرد و همین موضوع موجب تحولات عمیق در بازارهای مالی شد. بازار سرمایه همیشه تحت‌تأثیرترین بازار مالی کشور در شرایط خاص و سخت بوده است؛ اما این بار وضعیت کمی متفاوت بود و شاهد حمایت عشقی و سازمان بورس از سهامداران بازار سرمایه بودیم.

ساعت شش صبح روز یکشنبه جلسه‌ای در سازمان بورس تشکیل شد تا درخصوص شرایط بازار و جنگ تصمیم‌گیری شود و در نهایت جهت مقابله با شوک‌های منفی به بورس، دامنه نوسان بورس مثبت منفی یک درصد شد. همچنین دامنه نوسان دو درصدی روی صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اعمال شد. اما همچنان بازار منفی بوده و وارد یک کانال پایین‌تر شده است.

در ادامه این اطلاعیه آمده است: بدیهی است سازمان بورس با همکاری شرکت‌های بورس و فرابورس به‌صورت پیوسته شرایط بازار و وقایع مرتبط را رصد نموده و در صورت لزوم تصمیمات بعدی را اتخاذ و اعلام خواهد نمود. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان این جلسه باید زودتر تشکیل می‌شد تا با استفاده از ظرفیت‌های قانونی از ریزش روز شنبه بازار جلوگیری شود. حتی برخی از فعالان بازار سرمایه پیش بینی می‌کنند که احتمالا طی روزهای آینده شاهد وضعیت وخیم‌تری در بازار باشیم و سازمان بورس مجبور به تعطیلی معاملات شود. همین موضوع باعث شده که برخی پیش بینی کنند که بورس طی روزهای آتی براساس ماده قانونی تعطیل شود و در ماده ۳۲ قانون قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی آمده است: «سازمان مجاز است با تشخیص شرایط اضطراری، دستور تعطیل و یا توقف انجام معاملات هر یک از بورس‌ها را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید. در صورت تداوم شرایط اضطراری، مدت مزبور با تصویب شورا قابل تمدید خواهد بود. تبصره - شرایط اضطرار بر اساس آن دستورالعمل اجرایی خواهد بود که به پیشنهاد سازمان به تأیید شورا میرسد.»
بازار سرمایه برخلاف سایر بازارهای مالی شرایط بدی دارد و این شرایط درحالی تجربه می‌شود که روز یکشنبه قیمت دلار اعداد جدیدی را تجربه کرد و پس آن کمی کنترل شد و قیمت آن کاهش یافت. اما این کاهش قیمت در بازارها به چشم نمی‌آید و مساله اینجاست که بازارها این قیمت‌ها را مدنظر قرار دادند و همین موضوع باعث افزایش و رکودشکنی در بازارها شد.

 دامنه گواهی سکه و شمش طلا ۱ درصد شد

روز یکشنبه به دلیل وقوع شرایط اضطراری و با استناد به مفاد دستور العمل پذیرش انبار و صدور، معامله و تسویه گواهی سپرده کالایی مصوب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، محدوده نوسان قیمت در تمامی نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی مصوب هیات مدیره سازمان بورس اوراق بهادار، محدوده نوسان قیمت در تمامی نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا+/-۱ درصد میاانگین موزون قیمت معاملات کلیه نمادهای گواهی سپرده کالایی تمام سکه طرح جدید در روز کاری قبل و در نماد گواهی سپرده کالایی شمش طلا +/-۱ درصد قیمت پایانی روز کاری قبل است.

دامنه نوسان چیست؟

دامنه مجاز نوسان قیمت یکی از مهم‌ترین قوانینی است که در بازارهای مالی از آن به عنوان عامل کنترلی در برابر نوسان‌های قیمت سهام و به‌منظور کاهش نوسان بازار، دست‌کاری در قیمت‌ها و زیان سرمایه‌گذاران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود. این موضوع یکی از مسائل بحث‌برانگیز به شمار می‌رود که برخی صاحب‌نظران بر لزوم اعمال حد نوسان قیمت سهام و آثار مثبت آن تاکید دارند و برخی به آثار منفی آن اشاره دارند. با این وجود در اغلب کشورها در طول زمان و با رشد بازارهای مالی، دامنه نوسان قیمت سهام افزایش پیدا کرده است.

در بسیاری از بورس‌های دنیا همچون تایوان، تایلند، استرالیا، اسپانیا، مالزی، ایتالیا، ترکیه، فرانسه، کره، ژاپن و ایران، قانونگذاران به‌منظور کاهش نوسان بازار و کاهش ریسک و ضرر سرمایه‌گذاران در اثر تصمیمات احساسی و هیجانی اقدام به وضع دامنه مجاز نوسان کرده‌اند. لازم به ذکر است ایجاد محدوده قیمتی تنها به بازار سهام و بورس ختم نمی‌شود، بلکه در بسیاری از بازارهای دیگر نیز این قانون اعمال می‌شود.
در بورس‌های اوراق بهادار توسعه‌ یافته، بیشتراز توقف معاملات استفاده می‌شود. بورس سهام در ایالات متحده توقف معاملات را به حد نوسان قیمت ترجیح می‌دهد. علاوه بر امریکا، بورس‌های سهام در ایتالیا، کانادا، آلمان، هنگ‌کنگ، انگلیس و… نیز توقف معاملات را نسبت به حد نوسان ترجیح می‌دهند.

 چرایی کاهش دامنه نوسان

پیام الیاس کردی، کارشناس بازارهای مالی درخصوص تاثیر جنگ و کاهش دامنه نوسان در صفحه خود نوشت: بازار سرمایه در تمام دنیا به تنش‌های سیاسی و بین المللی، واکنش نشان می‌دهد که در این راستا، واکنش بورس تهران به این تنش‌ها در روز شنبه به موقع صورت گرفت؛ جایی که شاخص کل بیش از ۲ درصد اصلاح شد که همان عددی است که آخرین بار قریب به ۱۷۰ روز پیش اتفاق افتاد. در بامداد روز یکشنبه شاهد حملات پهبادی و موشکی کشور به اسراییل بودیم که طبیعتا عطش تنش‌ها را بیشتر بازتاب می‌کند؛ در همین راستا و در جهت حمایت از حقوق سهامداران، صبح روز یکشنبه سازمان بورس با تشکیل جلسه‌ای تصمیم به کاهش دامنه نوسان گرفت. ترسی که بسته شدن بازار به سهامداران القا می‌کند، بسیار زیاد بوده و اتخاذ این تصمیم اصلا به صلاح نیست؛ از طرفی هر دستورالعملی، حتی کاهش دامنه نوسان، باعث می‌شود که نگاه سهامداران به بازار این باشد که بازار کماکان دستوری بوده و هر لحظه باید شاهد تغییر مقررات و قوانین باشیم؛ پس واضح است کمتر کسی تمایل دارد در بازاری که مدام قوانین را تغییر می‌دهد، ورود کند. در اواخر سال ۱۳۹۸ و در سیکل صعودی بازار، رییس وقت سازمان برای کنترل هیجانات دامنه نوسان را محدود کرد که به محض اتخاذ این تصمیم، ترمز بازار کشیده شد؛ البته آن تصمیم برای جلوگیری از رشد بازار و این تصمیم برای جلوگیری از افت بورس اتخاذ شده که بدان معنا است که در زمان تغییر دامنه نوسان، آن‌طور که سیاست‌گذار می‌خواهد، می‌تواند اثرگذار ظاهر شود.

 بازار از دریچه معاملات

طی معاملات دومین روز کاری هفته و در شرایطی که دامنه نوسان قیمت سهام به منفی و مثبت یک درصد محدود شده بود، شاخص کل بورس تهران ۱۱ هزار و ۱۹۴ واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۷۷۶ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با ریزش ۲هزار و ۶۷۷واحدی در رقم ۷۲۳ هزار و ۵۳۹ واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با افت ۱۲۹ واحدی به رقم ۲۴ هزار و ۶۴۵ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش ۹۹۷ واحد به سطح ۱۳۱ هزار و ۴ واحد رسید.

روز یکشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و ۵۲۷ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. در این روز نماد وبملت بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن ۴۱ میلیارد تومان بود. پس از بانک ملت، نمادهای نوری، فملی، وغدیر، بوعلی و فولاد بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای آسیاتک، فزر، واعتبار، تنوین و کازرو تعلق داشت.

روز گذشته فملی، فولاد و فارس نمادهای قرمز پوش بورس بودند که بیشترین اثر را در سقوط شاخص کل بورس داشتند. در فرابورس نیز نمادهای شگویا، هرمز و زاگرس بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس نماد فملی بیشترین تراکنش را داشت و فولاد و ذوب در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز فزر، کرمان و فصبا بیشترین تراکنش را داشتند. روز گذشته ارزش معاملات کل بازار سهام به ۱۳ هزار و ۳۴۲ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۶ هزار و ۱۸۹ میلیارد تومان بود که ۴۶ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش ۶۷ درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم هزار و ۸۸۹ میلیارد تومان رسید. در معاملات نماد فزر بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن ۷۴ میلیارد تومان بود. پس از فزر، وبملت بیشترین ارزش معاملات را داشت و وغدیر رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد فملی و نوری در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند. در معاملات یکشنبه، ۲۸ نماد صف خرید داشتند و ۵۴۸ نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۱۱ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۴۰ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش ۲۸۷ درصدی به ۳ هزار و ۵۳۷ میلیارد تومان رسید.

🔻روزنامه جهان صنعت
📍 سرنوشت مبهم «نهضت ملی مسکن»
یکی از مهم‌ترین شعارهای انتخاباتی ابراهیم رییسی ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی با هدف ساماندهی بازار آشفته مسکن کشور بود. چنین وعده‌ای در حالی داده شد که طبق ادعاهای مسوولان قرار است پرونده پروژه مسکن مهر نیز تا پایان سال ۱۴۰۴ بسته شود؛ پروژه‌ای که از زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد آغاز شده و تاکنون به سرانجام نرسیده است.
«مسکن مهر» پروژه‌ای بود که دولت نهم پس ‌از افزایش نجومی قیمت مسکن با هدف خانه‌دار کردن گروه‌های کم‌درآمد آغاز کرد. البته دولت محمود احمدی‌نژاد (دولت وقت) معتقد بود که بیشترین افزایش قیمت مسکن مربوط به قیمت زمین است که بر همین اساس زمین‌هایی در حاشیه شهرهای جدید به صورت رایگان به ساخت مسکن اختصاص داد.
این مقام مسوول وقت پروژه «مسکن مهر» را طرح موفق دانست که اگر به درستی انجام می‌شد موجب صاحب‌خانه شدن مستاجران بود. وی در سال ۱۳۹۰ اعلام کرد با ساخت مسکن مهر، تا پایان ۸ سال دوره ریاست‌جمهوری خود مشکل مسکن در ایران نابود می‌شود.
به طور کلی ساخت ۲میلیون و ۲۰۴هزار و ۱۳۰واحد مسکن مهر از ابتدای شروع به کار دولت نهم آغاز شد و یک سال و نیم بعد از استقرار دولت نهم، اجرای نخستین پروژه‌های مسکن مهر آغاز شد؛ بیش ‌از یک میلیون و ۷۸هزار و ۴۷۴واحد مسکن مهر، دولتی بود؛ یعنی اراضی دولت برای اجرای پروژه‌ها واگذار شده بود که شامل شهرهای جدید، شهرهای زیر ۲۵هزار نفر که متولی آنها بنیاد مسکن است و شهرهای بالای ۲۵هزار نفر که در حیطه اختیارات ادارات کل راه‌و‌شهرسازی استان‌ها قرار دارد، می‌شد.
البته ۸۴۰هزار و ۹۹واحد از این ۲/۲میلیون واحد مسکن مهر، پروژه‌های خودمالکی بود، به این معنا که اراضی برای خود مالکان بود ولی از تسهیلات مسکن مهر استفاده و متقاضیان مسکن مهر را ساماندهی کردند. ۲۶۲هزار و ۲۰۸واحد از کل ۲/۲میلیون واحد مسکن مهر در بافت‌های فرسوده ساخته شد که پس از نوسازی بافت‌های مذکور، متقاضیان در آنها ساکن شدند که البته تسهیلات مسکن به این واحدها داده شد همچنین ۲۳هزار و ۳۴۹واحد مسکن مهر از کل پروژه‌های ۲/۲میلیون واحدی، تسویه نقدی و از طرح مسکن مهر خارج شدند.
از مجموع یک میلیون و ۷۸هزار و ۴۷۴۷واحدی که نهایتا دولت متولی آنها بود، ۵۹۴هزار و ۶۰۳واحد مسکن مهر در شهرهای بالای ۲۵هزار نفر ساخته شد که مدیریت آنها در کل با سازمان ملی زمین و مسکن و در استان‌ها با ادارات کل راه‌و‌شهرسازی بود. بنا بود ۳۶۶هزار و ۲۶۷واحد را شرکت عمران شهرهای جدید و ۱۱۷هزار و ۶۰۴واحد را که در شهرهای زیر ۲۵هزار نفر بودند، بنیاد مسکن بسازد.
آمارها حاکی از آن است که از کل ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد مسکن مهر، دولت احمدی‌نژاد نزدیک به ۸۰۰ واحد مسکونی و دولت روحانی با روی کار آوردن مسکن ملی و مسکن مهر حدود یک میلیون و ۲۰۰واحد تحویل متقاضیان خود داد.
نیمه نخست سال ۹۸، طرح اقدام ملی مسکن با دستور رییس‌جمهوری و با حضور وی در سایت طرح ملی مسکن در منطقه ۲۱ تهران کلید خورد؛ همزمان نیز ماراتن نام‌نویسی از متقاضیان ثبت‌نام در طرح اقدام ملی مسکن در یک فرآیند طولانی آغاز شد.
زمان ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن با آغاز کرونا، اجرای این طرح به تعویق افتاد و عملا به گفته وزیر راه‌و‌شهرسازی، ساخت ۵۳۰ هزار واحد مسکونی در این طرح نهایی شد. ورود دیرهنگام دولت به حوزه حمایت نصف و نیمه از ساخت مسکن، بعید بود بتواند تاثیر مثبتی بر بازار داشته باشد، بلکه بیشتر به یک طرح تحمیلی به دولت بعدی می‌ماند که چاره‌ای جز تکمیل آن برای دولت بعدی باقی نمی‌گذارد و امکان اجرای طرح‌ها و ایده‌های جدید از سیاستگذاران بخش مسکن در دولت بعدی را سلب می‌کند.
عباس آخوندی وزیر پیشین راه‌و‌شهرسازی در حالی از نیمه دوم سال ۹۲ و از ابتدای دولت حسن روحانی بر سمت وزیر راه‌و‌شهرسازی شدن منصوب شد که وارث بزرگ‌ترین پروژه مسکن‌سازی کشور با اسم پروژه «مسکن مهر بود» اما به جای ادامه دادن این پروژه در راستای خانه‌دار شدن مردم، از همان ابتدا با جملاتی مانند «عامل ایجاد تورم با تزریق نقدینگی خط اعتباری ۵۰هزار میلیارد تومانی و پول پرقدرت بانک مرکزی»، «طرحی بدون داشتن یک خط مطالعه»، «اعتقادی به مسکن مهر ندارم» و «طرح خیلی مزخرفی است» مخالفت خود را شفاف اعلام و شانه از این مسوولیت خالی کرد.
به گزارش «جهان‌صنعت» به نقل از مهر، براساس آمار و اطلاعات وزارت راه‌و‌شهرسازی ۲۴۰هزار واحد مسکن مهر از دولت‌های نهم و دهم به دولت سیزدهم به ارث رسید که مهرداد بذرپاش وزیر راه‌و‌شهرسازی اعلام کرد «یکی از سیاست‌های ما عمل به وعده‌ها و تعهدهای دولت‌های گذشته به مردم است که از جمله این تعهدها، واحدهای باقی‌مانده مسکن مهر است».
عضو کابینه دولت سیزدهم ادامه داد: نزدیک به ۲۴۰هزار واحد مسکن‌های مهر از دولت‌های گذشته به این دولت به ارث رسید و با توجه به تاکید رییس‌جمهوری بر تکمیل و تمام کردن مسکن‌های مهر، تعهد دولت‌های گذشته را تعهد خود می‌دانیم و تحقق آنها را در اولویت کارهای خود قرار دادیم.
از ابتدای سکانداری بذرپاش در این وزارتخانه، ساخت و تکمیل ۱۲۴هزار واحد مسکن مهر در کشور به پایان رسید و بیش از نیمی از مسکن مهر به ارث رسیده به دولت مردمی تحویل صاحبان آنها شد. بر این اساس، ۱۲۴هزار واحد دیگر مسکن مهر باقی مانده که مطابق وعده مسوولان تا پایان دولت سیزدهم پرونده کل پرونده مسکن مهر در شهرهای مختلف بسته خواهد شد.
اکنون پیشرفت فیزیکی ۶۸هزار واحد مسکن مهر به ۷۵درصد رسیده و ۳۰هزار واحد از آنها مشکلات حقوقی و تعاونی دارند که از طریق وزارت تعاون و سازمان ملی زمین و مسکن پیگیری برای رفع آنها ادامه دارد.
نکته اساسی اینجاست که دولت سیزدهم منبع مالی برای تکمیل واحدهای مسکن مهر را کجا تامین می‌کند؛ در این خصوص بذرپاش اعلام کرد هزار و ۹۰۰میلیارد تومان از منابع صندوق ملی مسکن برای ساخت ۱۲۴هزار واحد مسکن مهر پرداخت شده و در تلاشیم از طریق الگوی مولدسازی دارایی‌های وزارت راه‌و‌شهرسازی در سال آینده از طریق شهرهای جدید، سه هزار میلیارد تومان به پروژه‌های مسکن اختصاص پیدا کند و این روند تامین منابع مالی تا ۱۵هزار میلیارد تومان برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن ادامه خواهد یافت.
دولت سیزدهم در حالی این واحدهای مسکن را تکمیل می‌کند و تحویل متقاضیان می‌دهد که وظیفه ساخت یک میلیون واحد مسکونی نهضت ملی را بر دوش خود دارد.

🔻روزنامه اعتماد
📍 بازارهای جهانی در سردرگمی و انتظار
نشانه‌های ابتدایی از بروز آشفتگی و افزایش ریسک‌های سیاسی در بازارها از بامداد یکشنبه دیده شد. چنان‌که قیمت ارزهای دیجیتال شنبه آخرشب (یکشنبه بامداد) پس از پاسخ ایران به حمله اسراییل کاهش پیدا کرد و سرمایه‌گذاران باتوجه به احتمال گسترش درگیری‌ها در خاورمیانه شروع به قیمت‌گذاری ریزشی کردند. بلومبرگ در این باره نوشته است: قیمت بیت‌کوین روز شنبه ۷.۷ درصد کاهش یافت که بیشترین کاهش قیمت این توکن از مارس ۲۰۲۳ محسوب می‌شود. بیت‌کوین مقداری از این کاهش را امروز جبران کرد و ساعت ۳۶: ۱۱ دقیقه صبح در سنگاپور حدود ۶۳ هزار و ۲۳۰ دلار معامله شد. اکثر رمرارزهای دیگر چون اتر، سولانا و دوج کوین نیز زیان ۲۴ ساعته را تجربه کردند. ایران در پاسخ به حمله اسراییل به کنسولگری خود در سوریه، هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های تهاجمی را علیه اسراییل پرتاب کرد که ممکن است بحران در منطقه را وارد مرحله جدیدی کند. دارایی‌های دیجیتال در تعطیلات آخر هفته معامله می‌شوند و به سرمایه‌گذاران دریچه‌ای از رفتار بالقوه بازارهای سنتی در زمان بازگشایی در روز دوشنبه را می‌دهند؛ اگرچه از حالا تا شروع مجدد، خیلی چیزها می‌تواند تغییر کند. به گفته موسس صندوق رمزارز Split Capital، ادامه فروش ارزهای دیجیتال احتمالا مشروط به تشدید بیشتر بحران است؛ مردم منتظر هستند که بازارهای روز دوشنبه چگونه خواهند بود.

تشدید تنش سبب شد روز جمعه «سهام »آسیب ببیند و پناهگاه‌هایی چون «اوراق » و «دلار » تقویت شدند. داده‌های Coinglass نشان داد که حدود ۱.۵ میلیارد دلار تعهدات ارزهای دیجیتال روز جمعه و شنبه نقد شدند که یکی از سنگین‌ترین نقدسازی‌ها در طول حداقل شش‌ماه گذشته محسوب می‌شود.

بیت‌کوین حدود ۱۰ هزار دلار از رکورد ۷۳ هزار و ۷۹۸ دلاری خود در اواسط ماه مارس کاهش یافته است. تقاضا برای صندوق‌های قابل معامله در بورس به این توکن کمک کرد تا به بالاترین میزان خود برسد، ولی جریان خالص ورودی به این صندوق‌ها اخیر کاهش یافته است. سفته‌بازان ارزهای دیجیتال در انتظار به اصطلاح «هاوینگ بیت‌کوین» هستند، که عرضه جدید این توکن را به نصف کاهش می‌دهد و انتظار می‌رود حدود ۲۰ آوریل اتفاق بیفتد. به صورت تاریخی، هاوینگ به افزایش قیمت‌ها کمک می‌کند، با این‌حال تردیدهایی وجود دارد از اینکه آیا این افزایش، دوباره بیت‌کوین را به اوج تاریخی خود می‌رساند یا خیر. براساس گزارشی از نشریه فورچون، تصویر کامل‌تری از واکنش وال‌استریت به اولین حمله نظامی تمام‌ عیار ایران به اسراییل، عصر یکشنبه، زمانی که معاملات آتی در ایالات متحده برای سهام، اوراق قرضه، کالاها و ارزها آغاز می‌شود، ارایه خواهد شد. معاملات روز جمعه تا حدودی پیش‌نمایشی از انتظارات را ارایه کرد. گزارش‌ها در این روز نشان می‌داد که پاسخ ایران به اسراییل در عرض دو روز پیش‌بینی می‌شد، قیمت نفت معیار ایالات متحده را تا ۳ درصد افزایش می‌دهد و به بالای ۸۷ دلار در هر بشکه می‌رسد. اوراق قرضه خزانه‌داری ایالات متحده نیز به‌شدت افزایش یافت چراکه سرمایه‌گذاران به دنبال ایمنی بودند. به‌طور مشابه، دلار امریکا نیز تقویت شد چراکه افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی باعث شد که سرمایه‌گذاران از ارزهای پرخطر بازارهای نوظهور دور شوند. یورو در برابر دلار امریکا به پایین‌ترین حد پنج ماه اخیر سقوط کرد، زیرا بازارها چشم‌انداز کاهش نرخ‌های بانک مرکزی اروپا را ارزیابی کردند. در همین حال، قیمت طلا، که به‌طور سنتی به عنوان یکی دیگر از دارایی‌های امن تلقی می‌شود به بالاترین حد خود به بالای ۲۴۰۰ دلار در هر اونس رسید، اما بعدا این افزایش‌ها را در اواخر جمعه معکوس کرد.

بازار در انتظار نفت صد دلاری؟

پیش از حملات ایران به اسراییل تنش فعلی در منطقه باعث شده بود تا قیمت نفت خام برنت تا جمعه گذشته به بیش از ۹۱ دلار در هر بشکه برسد. تحولات جدید در زمان تعطیلی بازارهای جهانی رخ داد و حالا امروز باید دید که تاثیرات آن روی قیمت نفت چه خواهد بود؟ برخی کارشناسان انرژی پیش‌بینی می‌کنند با شروع هفته کاری بازارهای انرژی قیمت نفت خام برنت افزایش خواهد یافت اما رسیدن قیمت نفت به صد دلار نیازمند ارزیابی دقیق از نحوه واکنش اسراییل به حملات ایران است. تحلیلگران همچنین پیش‌بینی می‌کنند که با شروع هفته بازارهای مالی در حال آماده‌سازی برای افزایش تشدید تنش بین اسراییل و ایران خواهند بود. تحلیلگران می‌گویند عکس‌العمل احتمالی اسراییل اگر بر علیه زیرساختار انرژی ایران صورت گیرد عملا پاسخ ایران و گروه‌های نیابتی را در پی خواهد داشت و این موضوع باعث افزایش آنی قیمت نفت به بیش از صد دلار خواهد شد . اتفاقی که هم اقتصاد جهانی را با شوک روبه‌رو خواهد کرد و هم انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا را مورد تاثیر قرار خواهد داد، چیزی که اصلا خوشایند دموکرات‌ها و شخص جو بایدن که خود را برای انتخابات مهم امسال آماده‌ می‌کند؛ نخواهد بود.

کاهش دامنه نوسان بورس

در ایران، در شرایطی که به دلیل شرایط فورس ماژور انتظار تعطیلی بازار سرمایه نیز وجود داشت؛ متولیان بازار سهام دامنه نوسان بورس را به مثبت و منفی یک درصد کاهش دادند. دامنه نوسان صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز به سطح ۲ درصد بازگشت. با محدود شدن دامنه نوسان قیمت سهام به منفی و مثبت یک درصد، اغلب سهامداران در فروش سهام ناکام بودند و شاهد شکل‌گیری صف‌های فروش طویل در بازار بودیم. در معاملات روز یکشنبه بیست و ششم فروردین ماه ۱۴۰۳ و در شرایطی که دامنه نوسان قیمت سهام به منفی و مثبت یک درصد محدود شده بود، شاخص کل بورس تهران ۱۱ هزار و ۱۹۴ واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۷۷۶ واحد رسید. احمد اشتیاقی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با سایت بورسان می‌گوید: افت نماگرهای بورسی با توجه به فضای سیاسی اخیری که از درگیری نظامی ایران و اسراییل شکل گرفت امری طبیعی ارزیابی می‌شود. سرمایه‌گذارانی که موفق به فروش شدند تا بهبود فضای غبارآلود سیاسی دست نگه خواهند داشت.

بازگشت نرخ دلار

بعد از پاسخ ایران به اسراییل و کاهش هیجانات در بازار ارز، ریزش قیمت‌ها در بازار طلا وسکه هم آغاز شده تا جایی که قیمت طلای ۱۸ عیار که تا ۴ میلیون هم‌ بالا رفته بود هم اکنون به ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بازگشته است. خبرگزاری تسنیم در این باره گزارش داده که بازار ارز که در روزهای گذشته با هیجانات شدید همراه بود و بعضا در کانال‌های تلگرامی نرخ‌های نجومی برای دلار و سایر ارزها به ثبت می‌رسید امروز با افزایش فروشنده‌ها مواجه شده است که علت اصلی آنها پاسخ محکم ایران به اسراییل می‌باشد. این درحالی است که در کانال‌های تلگرامی حتی قیمت دلار به کانال‌های بالای ۷۰ هزار تومان هم رفته بود و بعضی از رسانه‌های بیگانه از جمله بی‌بی‌سی هم بر موج دلار ۷۰هزارتومانی می‌دمیدند اما پاسخ محکم ایران به اسراییل واکنش مثبت بازار ارز را به‌همراه داشته است تا جایی که دلال‌ها هم در خیابان منوچهری اعتراف می‌کنند دلار ۷۰هزارتومانی از همان اول هم فقط جوّ بود.

🔻روزنامه شرق
📍 خرید کد ملی در نمایشگاه‌های خودرو
خرید کد ملی افراد به بهانه واردات خودرو این روزها جنجالی در فضای مجازی بر ‌پا کرده است؛ موضوعی که به عقیده فعالان بازار از سیاست‌های نادرست نشئت گرفته است. با وجود اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به واگذاری کد ملی و فروش آن هشدار داد و آن را تخلف خواند اما این بازار همچنان داغ است و این روزها تعدادی از نمایشگاه‌های خودرو معروف در تهران با انتشار پست‌هایی در شبکه‌های مجازی خود اعلام کرده‌اند که کد ملی افراد را برای واردات خودرو با قیمت‌های بسیار وسوسه‌انگیزی خریداری می‌کنند این در حالی است که هنوز هیچ خودرویی وارد کشور نشده و تنها زمزمه واردات آن هم توسط چند شرکت‌ مشخص و برخی افراد خاص به گوش رسیده است.

هم‌زمان با ثبت‌نام خودروهای وارداتی، بازار فروش کد ملی در فضای مجازی رونق گرفته است. حالا بسیاری از افراد و برخی نمایشگاه‌داران با انتشار پست‌هایی در صفحه‌هایی مجازی خود اعلام کرده‌اند که کد ملی افراد را جهت واردات خودرو خریداری می‌کنند. به گونه‌ای که قیمت شماره ملی برای ثبت‌نام در طرح خودروهای وارداتی تا ۱۳ میلیارد تومان هم قیمت‌گذاری شده است.

با اینکه در روزهای پایانی سال گذشته وزارت صمت و اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان به این موضوع واکنش نشان داده و اعلام کرده بودند که هرگونه خرید و فروش کد ملی اشخاص تحت هر عنوان و قراردادی به شخص ثالث به منزله حقیقی تخلف بوده و عواقب سنگین حقوقی خواهد داشت اما همچنان این بازار از رونق نیفتاده است. در همین راستا سعید موتمنی، رئیس سابق نمایشگاه‌داران خودرو تهران، به «شرق» می‌گوید: «در حال حاضر واردات به آن صورت آزاد نیست و شخص حقیقی نیز نمی‌تواند خودرو وارد کند. خودروها از طریق ۱۰ الی ۱۵ شرکت که از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز واردات گرفته‌اند، وارد خواهند شد. با این حال استثناهایی هم وجود دارد مانند خودروهای جانبازی و برخی افراد خاص دیگر که هنوز آنها نیز تعیین تکلیف نشده است، با این حال ممکن است افرادی که سهمیه دارند مبلغ کافی در اختیار نداشته باشند و در نتیجه حواله خودشان را بفروشند که آن هم نیازی به کد ملی افراد دیگر ندارد».

این فعال بازار در ادامه می‌افزاید: «این احتمال وجود دارد کسانی که مدعی هستند کد ملی افراد را برای واردات خودرو خریداری می‌کنند از آن برای انجام کارهای مجرمانه استفاده کنند. آنها ممکن است برای این افراد حساب باز کرده و وام‌های کلان دریافت کنند یا بدون اطلاع فرد برایش شرکت ثبت کنند و در آن اعمال مجرمانه انجام دهند، در هر صورت افراد نباید کد ملی و اطلاعات شخصی‌شان را در اختیار کسی قرار دهند».

موتمنی با تأکید بر اینکه افراد با در اختیار گذاشتن کدملی‌شان ممکن است در آینده با بدهی هنگفت مالیاتی مواجه شوند، ادامه می‌دهد: «کلاهبرداران علاوه بر آنکه کد ملی اشخاص را می‌گیرند، یک وکالت محضری نیز از آنها دریافت می‌کنند. پس از مدتی شخصی که کدملی خود را به این اشخاص فروخته است با بدهی هنگفتی مالیاتی مواجه می‌شود. در این ماجرا تنها واگذاری کد ملی مطرح نیست و این اشخاص سودجو از فرد وکالت محضری هم می‌گیرند و با آن وکالت اعمال مجرمانه انجام می‌دهند. این افراد شاید در ابتدا پس از واگذاری کد ملی رقم قابل توجهی به فرد پرداخت کنند اما آن شخص در آینده با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد چه بسا که در سال‌های ۹۰ و ۹۱ نیز چنین موضوعاتی مطرح شده بود و افراد زیادی دچار ضرر و زیان‌های هنگفت شدند».

او در ادامه اضافه می‌کند: «واردات خودرو در حال حاضر وجود ندارد و افراد باید مراقب کسانی که می‌گویند کد ملی را برای واردات خودرو می‌خرند، باشند. واردات خودرو تنها از طریق اشخاص حقوقی و افرادی که قبلا توسط وزارت صمت تعیین شده‌اند، انجام می‌شود. تا زمانی که بی‌کاری و تورم وجود داشته باشد عده زیادی از مردم که آگاهی کافی ندارند فریب می‌خورند. دولت باید با کسانی که چنین آگهی‌هایی منتشر می‌کنند، برخورد کند؛ چراکه انتشار آگهی خرید کد ملی افراد یک عمل مجرمانه است. متأسفانه چنین موضوعاتی به خوبی رصد و پیگیری نمی‌شود، در نتیجه تعداد زیادی از افراد جامعه در دام کلاهبرداران می‌افتند».

با این حال تورم و کاهش قدرت خرید باعث شده است تا برخی از افراد برای گذران زندگی بدون در نظر گرفتن عواقب و چالش‌‌ها دست به فروش اطلاعات هویتی خود بزنند. فعالان بازار معتقدند که در این میان دولت نیز با سیاست‌‌های نادرست و ایجاد رانت در بازار خودروهای وارداتی باعث جولان کلاهبرداران شده است. این در حالی است که نهادهای متولی اقتصاد بارها از قطع‌شدن یارانه کسانی که کدملی خود را می‌فروشند یا صدور صورت‌حساب‌های مالیاتی برای این افراد خبر داده‌اند و در مواردی پلیس هم نسبت به تخلفاتی که با کد ملی افراد انجام می‌شود، هشدار داده است. حال باید دید که برای مواجهه با این کلاهبرداری‌ها چه رویکردی قرار است از سوی نهادهای مسئول اتخاذ شود.

🔻روزنامه ایران
📍 چتر عدالت بر سر دهک‌های کم‌درآمد
رفاه و عدالت اجتماعی، نیاز جامعه امروزی ایران است؛ گزاره‌ای که دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود در تابستان سال ۱۴۰۰ تاکنون آن را در اولویت خود قرار داده است. به‌روزرسانی دهک‌های درآمدی در دی‌ماه امسال برای اینکه چه گروه‌هایی نیازمند دریافت یارانه نقدی هستند، یکی از نشانه‌هایی بود که دولت برای جلوگیری از هدررفت منابع و در راستای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر انجام داد. در همین راستا مرحله جدید به‌روز‎رسانی دهک‎ها در سومین ماه تابستان امسال صورت خواهد گرفت. بررسی نحوه چگونگی اعمال تغییرات نشان می‌دهد دولت چه میزان به شعار خود مبنی بر مردمی بودن دولت اهمیت می‌دهد.
در نخستین ماه زمستان سال گذشته، دولت سیزدهم نخستین‌بار، وضعیت دهک‌های درآمدی را برای اینکه چه میزان افراد جامعه نیازمند حمایت و دریافت یارانه نقدی هستند به‌روزرسانی کرد. در این مرحله جابه‌جایی‌هایی بین خانوارها در دهک‌های مختلف درآمدی به وجود آمد، اما در نهایت ۶۰ هزار خانوار جدید به جمع یارانه‌بگیران افزوده شد و یارانه نقدی ۶۰ هزار خانوار پردرآمد که جمعیتی بالغ بر ۱۶۱ هزار نفر می‌شد نیز قطع شد.
در حال حاضر حدود ۷۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از جامعه ایران یارانه نقدی دریافت می‌کنند که دهک‌های ۹‌گانه به طور کامل از حمایت یارانه‌ای برخوردار هستند.

چرا به‌روزرسانی دهک‌ها؟
در اوایل اردیبهشت سال ۱۴۰۱ با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اصلاح نظام یارانه‌ای کشور در دستور کار قرار گرفت. در این مرحله دولت برای جبران تورم ناشی از حذف ارز ترجیحی یارانه نقدی را به ترتیب برای دهک‌های یک تا سه درآمدی ۹ برابر و برای دهک‌های ۴ تا ۹ درآمدی ۶ برابر افزایش داد.
با بررسی‌های صورت گرفته، سامانه پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان تا قبل از دولت سیزدهم و تا آن زمان به‌روزرسانی نشده بود و بر خلاف وعده‌های داده شده از سوی مسئولان وقت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اقدامی صورت نگرفته بود. بر اساس اطلاعات دریافتی، سامانه پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان از سال ۹۸ تا اواسط نیمه نخست سال گذشته به‌روزرسانی نشده و همین امر باعث اختلال در روند مشمولان یارانه نقدی شده بود. با توجه به این موضوع که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متولی امر دهک‌بندی و رتبه‌بندی خانوارهای کشور است و دستگاه‌های مختلف از جمله کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی کشور، بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بیمه سلامت ایران بر پایه اطلاعات دهک‌بندی این وزارتخانه به ارائه خدمات حمایتی به جامعه هدف می‌‍‌پردازند، از این‌رو در راستای تحقق عدالت اجتماعی، جلوگیری از هدررفت منابع مالی، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و دهک‌های کم‌درآمد، به‌روزرسانی اطلاعات و اعمال داده و ارائه آن به دستگاه‌های مختلف در برنامه سالانه این وزارتخانه قرار گرفت.
همچنین براساس بند «د» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف شد علاوه بر به‌روزرسانی داده‌ها، دو بار در سال با اتکا به داده‌های متقن و ثبتی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و واقعیت‌های اقتصادی کشور، درآمد سرانه خانوارها و قدرت خرید مردم، نسبت به شناسایی گروه‌های مشمول حمایت و مشمولان ماده ۱۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و برقراری حمایت‌های یارانه‌ای آنها و اعلام حذف گروه‌های پردرآمد از حمایت‌های یارانه‌ای اقدام کند.

صدک‌بندی، معیار اصلی
بنا براعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از شهریورماه پارسال این وزارتخانه اقدام به تجمیع اطلاعات اقتصادی خانوارهای ایرانی در پایگاه رفاه ایرانیان، با استفاده از اعمال داده‌های جدید برای وسع‌سنجی مالی خانوارها بر مبنای صدک‌بندی کرد. بر این اساس دهک بندی از ۱۰ قسمت به ۱۰۰ قسمت تقسیم شد تا تحلیل‌ها دقیق‌تر صورت گیرد.
به عبارتی در سامانه حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شناسنامه اقتصادی خانوار در هر کدام از شاخص‌ها به صورت صدک‌بندی درآمده است. بر اساس همین وسع‌سنجی بود که در دی‌ماه سال گذشته تغییراتی در دهک‌های درآمدی ایجاد شد.

مبنای وسع‌سنجی و اعمال تغییرات
بر اساس صدک‌بندی، آزمون وسع براساس شاخص‌های اجتماعی- اقتصادی دریافت شده از سوی دستگاه‌های مختلف همچون بانک مرکزی، سازمان مالیاتی کشور، خزانه‌داری کشور، سازمان اداری و استخدامی، نیروی انتظامی، صندوق‌های بیمه‌ای دولتی و خصوصی، نهادهای حمایتی و... عملیاتی می‌شود.
به طور مثال آزمون وسع اعمال شده در دی‌ماه سال ۱۴۰۲ ترکیبی از شاخص‌های
۱۱ گانه اقتصادی بود.
خرید کارت ماهانه شاپرک برای ۴ سال متوالی، واریز به حساب ۳ سال متوالی، مانده حساب ۳ سال متوالی، تراکنش ماهانه پایا ۲ سال متوالی، تراکنش ساتنا ۲ سال متوالی، تراکنش ماهانه کارت به کارت ۲ سال متوالی، ارزش خودرو، حقوق و دستمزد، تسهیلات دریافتی از بانک‌ها و هزینه‌های درمان خانوار از شاخص‌های اصلی برای ارزیابی داده‌ها برای تعیین وسع و اعمال آن بود.
بنا به گفته‌ علیرضا محمدی رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در شهریور‌ماه جاری نیز این معیارهای
۱۱ گانه ثابت اما ارقام تغییر خواهند کرد.
همچنین بعد خانوار، جنسیت سرپرست خانوار، عضو معلول در خانوار، عضو دارای بیمار خاص و پرهزینه در خانوار، تعداد افراد واقع در سن کار در خانوار و عضو نهادهای حمایتی در خانوار از شاخص‌های غیراقتصادی بودند که در آزمون وسع به عمل آمد تا براساس آن خانوارهای نیازمند، کم‌درآمد و آسیب‌پذیر اقتصادی با جابه‌جایی در دهک‌های درآمدی، در دهک واقعی خود قرار بگیرند. این معیارها درمرحله جدید نیز اعمال خواهند شد.
دولت سیزدهم تأمین رفاه و امنیت غذایی پایدار در راستای عدالت اجتماعی را در دستور کار خود قرار داده است.

🔻روزنامه آرمان ملی
📍 اقتصاد جهانی به وقت انتقام
به دنبال حمله گسترده ایران علیه اسرائیل بازارهای جهانی بلافاصله واکنش نشان دادند و بازارهای مالی دنیا را تحت تاثیر قرار داد. به دنبال وقوع این حملات تلافی جویانه ایران علیه اسرائیل در معاملات ساعات گذشته پس از پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی، بازارها جهان تحت تاثیر این تحولات نوساناتی را تجربه کردند. به گفته کارشناسان ایران در بازار نفت قطعاً متضرر نخواهد بود و خواهد توانست در جایگاه جدید به فروش سهمیه پیش بینی شده خود مشغول باشد و نوسانات ارز را نیز بیش از آنکه در نتیجه درگیری با اسرائیل داشته باشد، در نتیجه عوامل داخلی در روزهای آغازین سال شروع کرده بود.
پس از حملات هوایی ایران به اسرائیل در پاسخ به جنایت دمشق و شهادت مستشاران نظامی ایران که به دعوت کشور سوریه در آنجا حضوور داشتند بازار انرژی تحت تاثیر این رخدادها تحولاتی را شاهد بود. قیمت نفت برنت دریای شمال با ۷۱ سنت افزایش به ۴۵/۹۰ دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت آمریکا هم ۶۴ سنت معادل ۰. ۷۵ درصد بالا رفت و ۸۵. ۶۶ دلار در هر بشکه معامله شد. المیادین به نقل از بلومبرگ دررابطه با افزایش قیمت نفت نوشت: نفت به بالاترین سطح خود از اکتبر تاکنون جهش کرد و با ۲. ۶ درصد افزایش به ۹۲ دلار در هر بشکه رسید. معاملات آتی امسال ۱۹ درصد افزایش یافته است. طلا نیز پس از حملات هوایی ایران به اسرائیل در سطح جهانی افزایش یافت از ۲۴۰۰ دلار در هر اونس بالاتر رفت و به بالاترین حد خود در روزهای اخیر رسید. اما در ایران روند افزایشی قیمت دلار از روزهای نخست سال جاری فارغ از تحولات منطقه آغاز شده بود و تحولات سیاسی – نظامی اخیر بیش از اینکه نرخ دلار را تحت تاثیر قرار دهد، باعث نوساناتی در قیمت ارزهای دیجیتال شد و به گفته تحلیلگران؛ تشدید تنش‌ها در خاورمیانه باعث ایجاد عدم اطمینان و ریسک گریزی در بین سرمایه‌گذاران شده که منجر به افزایش فروش در بازار ارزهای دیجیتال می‌شود. قیمت بیت‌کوین، به میزان هفت درصد در کمتر از یک ساعت، کاهش یافت و قیمت سایر ارزهای دیجیتال نیز با اقدام جمهوری اسلامی ایران در سرزمین‌های اشغالی در پاسخ به آنچه در دمشق رخ داد، به شدت سقوط کرد. همچنین قیمت بیت‌کوین تا ساعت چهار و۴۰ دقیقه بعد از ظهر با هفت درصد کاهش به ۶۲هزار و ۵۷۰ دلار رسید و پس از آن برای مدت کوتاهی پایین‌ترین سطح خود ۶۰ هزار و ۹۰۸ دلار را ثبت کرد. قیمت اتریوم بیش از ۹ درصد کاهش یافت و به ۲۹۲۳ دلار رسید، در حالی که قیمت بایننس و سولانا به ترتیب ۹ درصد و نزدیک به ۱۸ درصد کاهش یافت.
وضعیت بازار نفت پس از حمله ایران به اسرائیل

بر اساس این گزارش، وقوع درگیری نظامی بین ایران و اسرائیل که به گفته رسانه‌های رژیم صهیونیستی در همان مرحله نخست حدود یکصد میلیون دلار خسارت برای اسرائیل (به منظورخنثی سازی حملات هوایی) به همراه داشته است، تاکنون نوسانات شدیدی برای ایران به همراه نداشته است. اما بازارهای بین‌المللی در همان ساعات نخست در حوزه‌های مختلف نسبت به این تحولات واکنش نشان داد و در معاملات ساعات گذشته بازار جهانی انرژی، قیمت نفت برنت دریای شمال با ۷۱ سنت افزایش به ۹۰. ۴۵ دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت آمریکا هم ۶۴ سنت معادل ۰. ۷۵ درصد بالا رفت و ۸۵. ۶۶ دلار در هر بشکه معامله شد. کارشناسان بین‌المللی معتقدند؛ در صورتی که شاهد بالا گرفتن بیشتر تنش‌ها در سطح خاورمیانه باشیم و در پی تنش آفرینی بیشتر صهیونیست‌ها کشورمان دست به حملات بیشتری به رژیم صهیونیستی بزند، ممکن است در آینده نزدیک شاهد عبور قیمت نفت از ۱۰۰ دلار در هر بشکه نیز باشیم. هر چند به گفته تحلیلگران با وجود افزایش امروز قیمت نفت اما هنوز قیمت کنونی نسبت به ابتدای هفته پایین‌تر است.

تاثیرپذیری تحولات در بازار نفت برای ایران

صباح زنگنه، کارشناس اقتصاد بین‌المللی در باره تحولاتی نظامی – سیاسی منطقه بر حوزه عرضه وقیمت نفت در عرصه بین‌المللی و تاثیری که ایران از این میان خواهد دید، به «آرمان ملی»، گفت: قطعاً این امر تاثیر منفی برای ایران به همراه نخواهد داشت و می‌تواند میزان پیش بینی شده نفت خویش را در بازارهای مورد نظر بفروشد، از سویی دیگر چنانچه حتی در صورت ادامه درگیری‌های ایران و اسرائیل ادامه یابد نیز با افزایش قیمت نفت، ایران از این محل منتفع نیز خواهد شد. هر چند به نظر نمی‌رسد تنش‌ها به افزایش قیمت نفت منتهی شود چون کشورهایی مانند آمریکا از این محل متضرر خواهند شد و از این رو پیش بینی می‌شود جنگ فی مابین اسرائیل و ایران ادامه‌ای نداشته باشد و در نهایت شاید بازار نفت با افزایش قیمت ناچیزی کوتاه مدت همراه باشد.

بررسی تکانه‌های اقتصادی در صورت گسترده شدن جنگ

این کارشناس ادامه داد: چنانچه جنگ فی مابین ایران واسرائیل ادامه یابد یا دامنه وقوع آن با حضور کشورهای دیگر نیز گسترده شود و به تشدید درگیری‌ها در تنگه هرمز و یا کشورهای منطقه منتهی شود، آنگاه باید احتمالات دیگری را نیز ممکن دانست که در نتیجه آن طرفین بیش از این متضرر خواهند شد که البته بسیار بعید است که جنگ گسترده‌تر از آنچه تاکنون به وقوع پیوسته است شود. همچنین مرتضی افقه با اشاره به بحران‌هایی که هر جنگی می‌تواند در منطقه پدیدار کند گفت: «وقوع هر جنگی تبعات شدید برای نرخ تورم و معیشت و زندگی شهروندان خواهد داشت، هم، چون همه جنگ‌ها که به صورت مستقیم بر روی اقتصاد تاثیرگذار است. البته این بار با این تفاوت که در جنگ ۸ ساله ابتدای انقلاب، حتی با وقوع یک انقلاب نیز شرایط اقتصادی هم چنان به سامان بود و مردم درآمد‌های خوبی داشتند و آمادگی روحی و روانی و اقتصادی در کنار سرمایه‌های اجتماعی در کشور فراهم بود اما اکنون با توجه به تحولات اقتصادی که رخ می‌دهد و به خصوص در حوزه اجتماعی شاید باید مدیران و تصمیم گیران با دقت بیشتری اوضاع را رصد کنند. .»

احتمال جنگ با اسرائیل چه تاثیری بر اقتصاد دارد؟
احمد زیدآبادی در این باره می‌گوید: «اقتصاد ایران به شدت متأثر از فضای منطقه‌ای و بین‌المللی است. به‌خصوص از حیث روانی این مساله کاملا مشهود است. بنابراین، تنش نظامی ایران اسرائیل به طور طبیعی بر اقتصاد ایران به‌خصوص افزایش قیمت ارز و طلا اثر منفی دارد.» افشار سلیمانی هم دربارۀ پیامدهای اقتصادی تنش نظامی بین تهران و تل‌آویو به یورونیوز گفت: «اقتصاد ایران مشکلات زیادی دارد و طبیعتا هر گونه تنش نظامی موجب تشدید بحران اقتصادی ایران است. دماسنج اقتصادی ایران هم نرخ دلار است. حتی قبل از تنش نظامی فعلی بین ایران و اسرائیل، نرخ دلار روندی افزایشی داشت. وقایعی نظیر حملۀ اسرائیل به کنسولگری ایران، صرفا موجب تسریع و تشدید این روند افزایشی نامطلوب خواهد شد. اگر چنین اتفاقی نیفتاده بود، نرخ دلار کمی دیرتر به رقم ۶۵ هزار تومان می‌رسید.»