به گزارش اقتصادنامه به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت، بیست‌وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) پنجشنبه، یکم آبان در دوحه قطر برگزار شد. محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت در این اجلاس با تأکید بر اینکه امروز پویایی‌های بازار جهانی انرژی، با اعمال فزاینده تحریم‌ها به بهانه‌های مختلف بی‌پایه و اساس بر ضد کشورهای دارنده ذخایر عظیم نفت و گاز، با مخاطره و تهدید مواجه شده است بیان کرد: نیاز است ساختار مجمع کشورهای صادرکننده گاز متناسب با نیازهای روزافزون اعضا در حوزه‌های سیاستگذاری و فنی به‌عنوان «سازمان کشورهای صادرکننده گاز» تقویت شود.
پاک‌نژاد با اشاره به تجاوز رژیم صهیونیستی به کشور ایران تأکید کرد: ایران انتظار دارد که همه اعضای مجمع به‌مثابه یک خانواده، تجاوزهای رژیم صهیونی به دو عضو خود را از منظر اخلال در نظم، امنیت و صلح جهانی، همچنین مخاطرات و پیامدهای کوتاه و بلندمدت آنها برای ثبات بازار نفت و گاز محکوم کنند.
وی با بیان اینکه جهان امروز بیش از همیشه به افزایش عرضه‌ مطمئن انرژی نیاز دارد، ادامه داد: رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی و لزوم برخورداری کشورها از توسعه و رفاه، همگی بیانگر این است که تقاضای انرژی در آینده افزایش می‌یابد.
پاک‌نژاد با بیان اینکه اتخاذ رویکرد عرضه بیشتر گاز طبیعی به بازارهای جهانی از سوی اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، چالش‌برانگیزتر از گذشته به‌ نظر می‌رسد، ادامه داد: به‌ویژه که ترویج نگرش‌ها و سیاست‌های افراطی در سطح جهانی در مورد حذف سوخت‌های فسیلی برای مواجهه با نگرانی‌های فزاینده در خصوص گرمایش جهانی و تغییر اقلیم، مخاطرات جدی برای آینده تقاضای این سوخت‌ها ازجمله گاز طبیعی ایجاد کرده است.
وزیر نفت با یادآوری بیانیه هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو گفت: همان‌طور که در بیانیه هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو در الجزایر در ۲ مارس ۲۰۲۴ نیز تأکید شده است، «چگونگی ترویج مصرف گاز طبیعی و ارتقای نقش آن در تحقق اهداف توسعه پایدار، مقابله با فقر انرژی و گذار انرژی»، مهم‌ترین محور گفت‌وگوها و همکاری‌ها در چارچوب مجمع کشورهای صادرکننده گاز به‌شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه این تحریم‌ها با تضعیف ثبات بازار و کاهش سرمایه‌گذاری به‌موقع، هزینه‌های تأمین انرژی را افزایش می‌دهد، گفت: با وجود تشدید تحریم‌ها ما همچنان مصمم هستیم با بهره‌گیری از توانمندی‌های داخلی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، اجرای برنامه‌های افزایش تولید گاز طبیعی و ارتقای کارایی انرژی را تداوم دهیم و در این راستا، آماده هرگونه همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک با همه کشورهای عضو مجمع هستیم.
پاک‌نژاد تصریح کرد: در شرایطی که جهان در مسیر تحول در حوزه انرژی قرار دارد و نااطمینانی‌ها برای سرمایه‌گذاری در صنعت گاز بیش از هر زمان دیگری سبب نگرانی امنیت انرژی شده است، پیشنهاد می‌شود مجمع کشورهای صادرکننده گاز «ایجاد سازوکاری برای گفت‌وگوهای سازنده و مؤثر بین کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده گاز طبیعی را به‌منظور ارتقای ثبات و امنیت عرضه و تقاضا در بازارهای گاز در قالب مجموعه‌ای از گفت‌وگوهای عالی‌رتبه» دنبال کند.

گاز طبیعی؛ اصلی‌ترین گزینه‌ در دوران گذار انرژی
در ادامه بیست‌وهفتمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) سعد الکعبی وزیر انرژی قطر به عنوان میزبان این نشست گفت: با توجه به اینکه کشورهای مختلف به دنبال استفاده از منابع پاک هستند، گاز طبیعی به یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های موجود در دوران گذار تبدیل شده و بیش از پیش اهمیت یافته است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه گاز طبیعی به یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های انرژی در دوران گذار تبدیل شده و کشورهای مختلف به دنبال استفاده از منابع پاک هستند، نقش گاز در تأمین نیازهای انرژی و کاهش آلاینده‌ها بیش از پیش اهمیت یافته است.

رهبری هوشمندانه، لازمه نقش‌آفرینی جی‌ئی‌سی‌اف

خلیفه رجب عبدالصادق رئیس بیست‌وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، در بیست‌وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز با تأکید بر لزوم همگرایی اعضا برای دستیابی به انرژی پایدار و عادلانه اظهار کرد: رئیس بیست‌وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) گفت: نقش مجمع کشورهای صادرکننده گاز در چشم‌انداز انرژی جهان نیازمند رهبری هوشمندانه و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر منافع مشترک است.

عبدالصادق با استناد به آمارهای جهانی تأکید کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۵۰ نیمی از نیاز انرژی جهان همچنان از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود و در شرایط فعلی نیز تولید این منابع نیازمند گذار عادلانه و افزایش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی است.
وی تصریح کرد: هم‌اکنون گاز طبیعی حدود ۲۶ درصد از انرژی مصرفی جهان را تشکیل می‌دهد و برای تداوم تولید و تحقق توسعه پایدار جهانی، تقویت سرمایه‌گذاری در این بخش ضروری است.

عصر طلایی گاز در جهان آغاز شده است

محمد حامل دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) گفت: در سال ۲۰۲۴ مصرف گاز در جهان به بالاترین حد خود رسید و پیش‌بینی می‌شود امسال نیز حدود ۶ درصد افزایش یابد که این امر نشان‌دهنده آغاز «عصر طلایی گاز طبیعی» در جهان است.
وی با اشاره به نقش گاز در توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی افزود: گاز طبیعی افزون بر تأمین انرژی، در امنیت غذایی نیز سهم به‌سزایی دارد، زیرا از آن برای تولید کود در صنعت کشاورزی استفاده می‌شود.
انتخاب دبیر کل و رئیس هیئت‌های اجرایی و بیانیه پایانی

درادامه این اجلاس، افزون براستقبال از پیشنهاد ایران برای تبدیل این مجمع به «سازمان کشورهای صادرکننده گاز»، فیلیپ مشل‌بیلا نماینده نیجریه را به‌عنوان پنجمین دبیرکل و نماینده ایران را به‌عنوان رئیس هیئت‌های اجرایی مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب کردند.

همچنین وزیران انرژی و مقام‌های کشورهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) با صدور بیانیه‌ای به بیست‌وهفتمین نشست وزارتی خود در دوحه پایان دادند.

وزیران کشورهای عضو جی‌ئی‌سی‌اف به‌منظور همبستگی و همکاری به دعوت سعد شریده الکعبی، وزیر انرژی قطر و خلیفه رجب عبدالصادق، وزیر نفت و گاز لیبی و رئیس بیست‌وهفتمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز در سال ۲۰۲۵، در دوحه گرد هم آمدند.

این نشست با حضور وزیران انرژی و مقام‌های عالی‌رتبه کشورهای عضو شامل الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی و ونزوئلا و کشورهای ناظر شامل آذربایجان، عراق، موریتانی، موزامبیک و سنگال برگزار شد.

اعضای این مجمع بار دیگر اهداف یادشده در اساسنامه و اهمیت همکاری چندجانبه برای مقابله با چالش‌های مربوط به امنیت، ثبات و پایداری انرژی را تصریح کردند.

حاضران در این نشست همچنین بر اهداف مجمع کشورهای صادرکننده گاز برای حمایت از حاکمیت دائمی کشورهای عضو بر منابع طبیعی خود و حق مدیریت، توسعه و استفاده پایدار از آنها به نفع مردم خود تأکید کردند.

اعضا در بیست‌وهفتمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز:

۱- ضمن ابراز همبستگی کامل خود با قطر پس از حمله اخیر در تاریخ نهم سپتامبر ۲۰۲۵ (۱۸ شهریور ۱۴۰۴) به خاک این کشور، همه اقدام‌های تجاوزکارانه که حاکمیت، امنیت و ثبات کشورهای عضو را تضعیف می‌کند، به‌شدت محکوم و بار دیگر حمایت بی‌دریغ خود را از حق قطر برای حفاظت از مردم، زیرساخت‌ها و منافع ملی‌اش ابراز کردند.

۲- بر نقش محوری گاز طبیعی به‌عنوان یک منبع انرژی پاک، قابل اعتماد و انعطاف‌پذیر برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، به‌ویژه در ریشه‌کن کردن فقر انرژی و حمایت از توسعه اجتماعی -اقتصادی فراگیر و پایدار، تأکید کردند.

۳- رضایت خود را از رشد مطلوب پیش‌بینی‌شده مصرف جهانی گاز در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت اعلام کردند.

۴- گزارش دبیرخانه مجمع را درباره چشم‌انداز جهانی گاز تا سال ۲۰۵۰ بررسی کردند. بر اساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود مصرف گاز طبیعی تا سال ۲۰۲۵۰ میلادی رشد ۳۲ درصدی خواهد داشت و سهم گاز در سبد انرژی جهان از ۲۳ درصد به ۲۶ درصد می‌رسد.

۵- بر اهمیت سرمایه‌گذاری به‌موقع در زنجیره ارزش گاز طبیعی به‌منظور تأمین تقاضای رو به رشد برآورد شده تأکید کردند و به تاب‌آوری اعضای جی‌ئی‌سی‌اف در تضمین عرضه پایدار در بحبوحه عوامل تأثیرگذار در حال تحول بازار اذعان داشتند.

۶- بر اهمیت قراردادهای بلندمدت، سازوکارهای قیمت‌گذاری شفاف و چارچوب‌های نظارتی قابل پیش‌بینی برای تضمین بازارهای پایدار و امن گاز طبیعی تأکید کردند.

۷- بر اهمیت حیاتی امنیت عرضه و تقاضا تأکید کردند.

۸- نسبت به درخواست‌های نادرست برای توقف سرمایه‌گذاری در حوزه گاز طبیعی که امنیت انرژی را تضعیف می‌کند، هشدار دادند.

۹- از ابتکارهایی که با هدف تقویت اتصال منطقه‌ای گاز از طریق خطوط لوله فرامرزی، پایانه‌های ال‌ان‌جی و تأسیسات ذخیره‌سازی انجام می‌شود، حمایت کردند.

۱۰- بر نقش همکاری منطقه‌ای در زمینه بهبود دسترسی به انرژی و تاب‌آوری بازار تأکید کردند.

۱۱- برای حمایت از توسعه زیرساخت‌های گاز، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه و در عین حال همکاری مؤثر با مؤسسه‌های مالی بین‌المللی، بانک‌های توسعه چندجانبه و ذی‌نفعان بخش خصوصی به‌منظور تسهیل تأمین مالی زیرساخت‌های گاز، خواستار بسیج منابع مالی پایدار شدند.

۱۲- درباره احتمال اعمال اقدام‌ها و قوانین محدودکننده یکجانبه با اثر فراسرزمینی که در بسیاری از موارد تحمیل‌کننده تعهدهای مغایر با اصول و الزام‌های کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیمی، توافق پاریس و سازمان تجارت جهانی مغایرت است، نگرانی عمیق خود را ابراز کردند.

۱۳- بر اهمیت چندجانبه‌گرایی و همکاری برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و رسیدگی به تغییرات اقلیمی به شیوه‌ای منظم، عادلانه و فراگیر، بدون نادیده گرفتن هیچ طرفی تأکید کردند.

۱۴- از کشورهای عضو به‌دلیل تلاش‌هایشان در کاهش انتشار گاز متان و سوزاندن معمول گاز در چارچوب مشارکت‌های ملی تعیین‌شده (NDC) با توجه به شرایط و قابلیت‌های ملی‌شان، قدردانی کردند.

۱۵- از به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته، به‌ویژه جذب، بهره‌برداری و ذخیره‌سازی کربن (CCUS) حمایت کردند.

۱۶- بر اهمیت حیاتی حفاظت از زیرساخت‌های گاز ملی و فرامرزی در برابر بلایای طبیعی، حوادث فناورانه، حمله‌های تروریستی و تهدیدهای سایبری به‌منظور تضمین عرضه بی‌وقفه و ثبات بازار تأکید کردند.

۱۷- اهمیت روزافزون فناوری‌های دیجیتال در زمینه افزایش بهره‌وری عملیاتی، شفافیت و ایمنی در سراسر زنجیره ارزش گاز طبیعی را به رسمیت شناختند و کشورهای عضو را به سرمایه‌گذاری در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و زیرساخت‌های هوشمند برای بهینه‌سازی مدیریت منابع تشویق کردند.

۱۸- از تلاش‌های دبیرخانه برای افزایش تعداد اعضا، ترویج گفت‌وگوی سازنده با ذی‌نفعان مهم، انجام مطالعات و انتشار نشریات باکیفیت و ارتقای حضور مجمع در جهان قدردانی کردند.

۱۹- از پیشرفت مؤسسه تحقیقات گاز جی‌ئی‌سی‌اف قدردانی کردند و خواستار همکاری بیشتر در زمینه تحقیقات، نوآوری و انتقال فناوری شدند.

۲۰- متعهد به پرورش نسل بعدی متخصصان انرژی از طریق برنامه‌های آموزشی، مشارکت‌های دانشگاهی و ابتکارهای تبادل دانش شدند.

۲۱- از مشارکت فعال جی‌ئی‌سی‌اف در سی‌امین نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد (کاپ ۳۰) حمایت و بر نقش جی‌ئی‌سی‌اف در حمایت از گاز طبیعی به‌عنوان عاملی کلیدی برای دستیابی به اهداف اقلیمی و توسعه پایدار تأکید کردند.

۲۲- نقش مهم گاز طبیعی در پیشبرد دسترسی به پخت‌وپز پاک را برجسته و در همین خصوص بر اهمیت افزایش همکاری در این زمینه و توسعه زیرساخت‌های مرتبط تأکید کردند.

۲۳- بر اهمیت سیاست‌های فراگیر که مروج مشارکت بیشتر در بخش انرژی است، تأکید و از برنامه‌هایی که مردم، به‌ویژه زنان و جوانان را از طریق آموزش، اشتغال و فرصت‌های رهبری در صنعت گاز توانمند می‌کند، حمایت کردند.

۲۴- از پیشنهاد برگزاری هشتمین نشست سران کشورها و دولت‌های جی‌ئی‌سی‌اف و بیست‌وهشتمین نشست وزارتی در سال ۲۰۲۶ در مسکو استقبال کردند.

۲۵- مراتب قدردانی و تشکر عمیق خود را از محمد حامل، دبیرکل کنونی جی‌ئی‌سی‌اف، برای خدمات متعهدانه، رهبری نمونه و کمک‌های قابل‌توجه در پیشبرد اهداف جی‌ئی‌سی‌اف در طول دوران تصدی‌شان ابراز و از تلاش‌های ایشان برای تقویت همکاری میان کشورهای عضو، افزایش تعداد اعضا در مجمع، ارتقای نقش گاز طبیعی در سطح جهان و تقویت جایگاه بین‌المللی جی‌ئی‌سی‌اف قدردانی کردند.

۲۶- فیلیپ مشل‌بیلا از نیجریه به‌عنوان دبیرکل جدید منصوب شده تبریک گفتند و از دوران تصدی موفقیت‌آمیز ایشان حمایت کردند.

۲۷- از خلیفه رجب عبدالصادق، وزیر نفت و گاز لیبی، به‌دلیل ریاست موفقیت‌آمیز نشست وزارتی برای سال ۲۰۲۵ که به افزایش همکاری میان اعضای جی‌ئی‌سی‌اف منجر شد، قدردانی کردند.

۸- به جناب آقای اکپریکپه اکپو، وزیر مشاور در امور منابع نفتی (گاز) جمهوری فدرال نیجریه، به‌عنوان رئیس جدید نشست وزیران برای سال ۲۰۲۶ تبریک گفتند و از دوره تصدی موفقیت‌آمیز ایشان حمایت کردند.

۲۹. از شیخ تمیم بن‌حمد آل ثانی، امیر قطر و سعد شریده الکعبی، وزیر انرژی قطر، به‌خاطر مهمان‌نوازی گرم و میزبانی بی‌نظیر بیست‌وهفتمین نشست وزارتی جی‌ئی‌سی‌اف و حمایت بی‌دریغ‌شان در میزبانی از دبیرخانه این مجمع تشکر کردند.