
ایرانیها سالهاست بدون اعلام رسمی، صفرها را حذف کردهاند. این یک عادت نیست؛ یک واکنش است. وقتی اقتصاد در طول زمان متورم میشود، ذهن مردم برای بقا به سمت واحدی میرود که واقعیتر است.تومان به زبان زندگی تبدیل شده، ریال به زبان کاغذهای رسمی. کم کردن صفر یعنی کوچککردن ضربهای که هر روز تکرار میشود.
چرا رسانههای خارجی صفرها را برمیگردانند؟
وقتی بلومبرگ، NBC یا واشنگتنپست نرخ دلار را به ریال ذکر میکنند، فقط به واحد رسمی وفادار نمیمانند؛ آنها عمدا اندازهٔ سقوط را نمایان میکنند. عدد میلیونی برای مخاطب خارجی به معنای «کاهش شدید ارزش پول ملی» است، بدون اینکه خبرنگار مجبور باشد جملهای تحلیلی بنویسد. این انتخاب، یک تکنیک روایی است: برجستهسازی بحران با زبان عدد.
موج پوشش از کجا شکل گرفت؟
این موج رسانهای نه از یک گزارش واحد، بلکه از سه مسیر همزمان شکل گرفت: خبرنگاران خارجی که در تهران هستند، در گزارشهای میدانی خود از زبان قیمتها استفاده کردند؛ زبانی که از سیاست رسمی عبور میکند و مستقیم به تورم میرسد. .سردبیران بینالمللی، جهش دلار پس از عبور از مرز ۱۲۰ هزار تومان را «نقطهٔ روایتپذیر» تشخیص دادند؛ نقطهای که عدد قابلیت تیتر شدن پیدا میکند.• تحلیلگران deskهای منطقهای، عدد میلیونی ریال را مناسب ترین نشانه برای نمایش اندازهٔ بحران انتخاب کردند؛ بیآنکه نیاز به قضاوت مستقیم باشد.
این همنشینی سه منبع، روایت مشترک رسانههای جهانی را ساخت: روایتی که با عدد شروع میشود، نه با جمله.
ریالی که میلیونی شد: پسزمینهٔ اقتصادی عدد
عدد ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ ریال حامل یک تاریخ اقتصادی است؛ تاریخی که خودش را در حجم عدد نشان میدهد:
• سه دهه تورم انباشته
• رشد نقدینگی فراتر از توان تولید
• کسری بودجههای مزمن و جبرانشده با پول پرقدرت
• تثبیت مصنوعی نرخ ارز
• کاهش پیاپی قدرت خرید
• و جهشهای متوالی که اقتصاد ایران را به واحدهای بزرگ عادت داد
میلیونی شدن ریال، یعنی کوچک شدن ارزش پول تا جایی که واحد رسمی دیگر توان اندازهگیری واقعیت را ندارد.
عبور دلار از ۱۲۰ هزار تومان؛ لحظهای که عدد تبدیل به روایت شد
عبور دلار از این آستانه، لحظهای بود که دو حرکت متضاد اما مکمل رخ داد:
• مردم داخل صفر را کم کردند: ۱۲۰
• رسانههای جهان صفرها را برگرداندند: ۱٬۲۰۰٬۰۰۰
این تضادِ ظاهری یک حقیقت مشترک دارد: هر دو طرف میخواهند عمق تغییر را قابلفهم کنند؛ یکی با کوچک کردن عدد، دیگری با بزرگنمایی آگاهانهٔ آن.
در مجموع این نکته قابل انکار نیست که ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ ریال فقط یک نرخ نیست. یک خلاصهٔ فشرده از سالها تصمیمگیری اقتصادی، حافظه جامعه، رفتار مردم و تکنیک روایت رسانهای است. این عدد پشت دارد؛ پشتی سنگین و هر بار که در تیتر خبرهای جهان ظاهر میشود، داستان ایران امروز را بازخوانی میکند.
مطالب مرتبط

نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست

